Wyklęci uczczeni

Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych - 1 marca 2020 r.

„W hołdzie „Żołnierzom Wyklętym” – bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienie dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu…” (Początek preambuły Ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”)

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest dniem upamiętniającym polskie powojenne podziemie antykomunistyczne.

Po upadku powstania warszawskiego władzę w Polsce przejęli komuniści. Nieufne wobec nowych władz Polskie Państwo Podziemne przygotowywało się do walki, jednak niestety w wyniku aresztowania przywódców podziemia, upadło. Jedyną walczącą organizacją pozostała wówczas NSZ (Narodowe Siły Zbrojne). W maju 1945 powstała Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj, przekształcona we wrześniu tego samego roku w Wolność i Niezawisłość. Sama nie prowadziła już działań zbrojnych, a jej głównym zadaniem było niedopuszczenie do zwycięstwa partii komunistycznej w wyborach. Walkę z komunistami prowadziło oprócz NSZ i WiN wiele innych organizacji konspiracyjnych.

W 1947 roku polscy komuniści ogłosili amnestię, która pomogła ówczesnej władzy dotrzeć do struktur organizacji niepodległościowych oraz zniszczyć je od środka. NSZ i WiN przestały działać pod koniec owego roku. W wyniku walki śmierć poniosło około 15 tysięcy ludzi, z czego 7 tysięcy było członkami podziemia. Ostatni partyzant został zamordowany w październiku 1963 roku.

Przez wiele lat rodziny poległych oraz organizacje patriotyczne domagały się godnego uczczenia walczących o niepodległość. Dzięki inicjatywie Janusza Kurtyki i Jerzego Szmida w 2009 roku została podjęta ustawa dotycząca ustanowienia 1 marca świętem Żołnierzy Wyklętych. Ostatecznie do Sejmu projekt ustawy skierował prezydent Lech Kaczyński.

Data jest nieprzypadkowa – 1 marca 1951 w mokotowskim więzieniu komuniści zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia WiN.

Określenie “żołnierze wyklęci” zostało po raz pierwszy użyte podczas wystawy poświęconej antykomunistycznemu podziemiu, zorganizowanej przez Ligę Republikańską w roku 1993. (kalendarzswiat.pl)

Przypomnijmy. W Lęborku 1 marca 2014 roku odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą bohaterom podziemia niepodległościowego. Zawisła na murze kościoła pw. Miłosierdzia Bożego przy ul. Kasztanowej.

fot.: gdansk.ipn.gov.pl

Tegoroczne obchody święta władze miasta zaplanowały w następujący sposób (informacje na plakacie):

fot.: UM Lębork