Nowy rodzaj pomocy społecznej. Na czym będzie polegać usługa sąsiedzka?

W lipcu uchwalona została nowelizacja ustawy o pomocy społecznej. Tzw. usługi sąsiedzkie wejdą w życie w listopadzie. Na czym polegają?

Usługi sąsiedzkie to świadczenie w formie opiekuńczej. Organizatorem usług jest gmina, w której zamieszkuje osoba potrzebująca wsparcia. 

Do usług sąsiedzkich należą przede wszystkim; wsparcie i rzeczywistą pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb żywnościowych, pomoc i opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, niewymagającą specjalistycznej wiedzy i uprawnień oraz pomoc w utrzymywaniu kontaktu z otoczeniem i społecznością. 

Pomoc przeznaczona jest do osób samotnych, mających problemy ze zdrowiem ze względu na wiek i choroby, a także osób, niemających w swoim otoczeniu nikogo, kto mogły pomóc im w wyżej wymienionych kwestiach. 

Osobę samotną rozumie się jako osobę, która gospodaruje samotnie, nie pozostaje w związku małżeńskim oraz nie posiada wstępnych ani zstępnych (dzieci, wnuków). Może oznaczać to, ze jeżeli dana osoba ma rodziców, dzieci lub wnuki, pomoc w ramach sąsiedzkiej usługi nie zostanie jej przydzielona. 

W ustawie z dnia 28 lipca 2023 roku zapisano, że usługi sąsiedzkie może świadczyć osoba, która:

• jest pełnoletnia;
• nie jest członkiem rodziny osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie;
• nie jest oddzielnie zamieszkującym małżonkiem, wstępnym ani zstępnym osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie;
• złożyła organizatorowi usług sąsiedzkich oświadczenie o zdolności pod względem psychofizycznym do świadczenia takich usług;
• zamieszkuje w najbliższej okolicy osoby, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie;
• ukończyła szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy;
• została zaakceptowana przez osobę, na rzecz której są świadczone usługi sąsiedzkie;
• została zaakceptowana przez organizatora usług sąsiedzkich.

Nieznane są jeszcze szczegóły dotyczące wynagrodzenia za świadczenia usług sąsiedzkich. Zdaniem eksperta z portalu prawo.pl są one przewidziane.

Choć projekt nowelizacji nie mówi wprost, że świadczący ten rodzaj opieki ma uprawnienie do wynagrodzenia za pracę, to zdaniem samorządowców takie wynagrodzenie będzie mu się należało. Tym bardziej, że będą to czynności sformalizowane, a opiekujący się sąsiadem sąsiad będzie musiał ze swoich czynności przygotowywać sprawozdania. 

Przepisy dotyczące usług sąsiedzkich wejdą w życie 1 listopada 2023 roku.