Ważne informacje o antybiotykach

18 listopada w całej Europie obchodzony jest Dzień Wiedzy o Antybiotykach. Jego celem jest podniesienie społecznej świadomości na temat niezwykle groźnego zjawiska, jakim jest oporność na antybiotyki obserwowana u wielu drobnoustrojów wywołujących zakażenia. Konsekwencją tego jest zmniejszenie skuteczności leczenia infekcji, a więc zwiększona zachorowalność i śmiertelność z powodu zakażeń bakteryjnych. Dlatego ważna jest racjonalna antybiotykoterapia i stosowanie antybiotyków jedynie wtedy, gdy mogą one naprawdę przynieść korzyść.

Antybiotyki zostały okrzyknięte „cudownymi lekami”, a także uznane za jeden z najważniejszych wynalazków medycyny XX wieku. Stały się one jednak niejako ofiarą własnego sukcesu. Ich powszechne nadużywanie w leczeniu i profilaktyce w medycynie, weterynarii i w rolnictwie prowadzi do ograniczenia skuteczności w leczeniu chorób wywoływanych przez bakterie. Należy podkreślić, że antybiotyków nie stosuje się przy zakażeniach wirusowych, jak przeziębienie, grypa i COVID-19. Antybiotykoterapia skuteczna jest jedynie przy schorzeniach bakteryjnych.

Bakterie, walcząc o przeżycie, ujawniły szerokie możliwości nabywania lekooporności. Oporność drobnoustrojów na kolejno wprowadzane do użycia klasy antybiotyków pojawiła się niemal natychmiast po ich pierwszym zastosowaniu w terapii. Przewidział to Aleksander Fleming, w trakcie prac nad penicyliną dostrzegając, że poddawane działaniu penicyliny kolejne pokolenia gronkowca złocistego wytwarzają ściany komórkowe coraz mniej przepuszczalne dla tego leku. Tym samym odkrył jeden z mechanizmów oporności na antybiotyki. Wyróżniamy dwa rodzaje oporności na antybiotyki: naturalną oraz nabytą. Oporność naturalna (własna), jednocześnie warunkująca zakres działania antybiotyku, jest charakterystyczna i stała dla danego gatunku bakterii i istniała już przed zastosowaniem przez człowieka antybiotyków w terapii. Oporność naturalna na dany lek oznacza, że ten lek jest wobec danych bakterii klinicznie bezużyteczny. Natomiast oporność nabyta (wykształcona) to nowa cecha bakterii – zmieniająca się w ciągu życia osobniczego bakterii w odpowiedzi na stosowane antybiotyki. Bakterie zaczynają się bronić przed lekiem, zmieniając swoje DNA i stając się oporne na działanie leku. Dodatkowo mają zdolność przekazywania lekooporności innym patogenom. Te mechanizmy zwane właśnie lekoopornością antybiotyków są przyczyną ograniczającej się stopniowo wrażliwości bakterii na tę grupę leków.

Utrzymanie skuteczności antybiotyków jest odpowiedzialnością każdego z nas.

Pamiętaj:

• przyjmuj tylko antybiotyki przepisane przez lekarza,
• ściśle przestrzegaj zaleceń danych przez lekarza,
• bierz lek o stałych porach,
• nie skracaj terapii, nawet po ustąpieniu objawów,
• nie przyjmuj antybiotyków na własną rękę, np. pozostałych po wcześniejszych kuracjach.

Rozsądne stosowanie antybiotyków może pomóc w powstrzymaniu rozwoju szczepów lekoopornych i utrzymać skuteczność antybiotyków dla następnych pokoleń.

Źródło: szpital-lebork.com.pl