Aktywnie w domu to nowe świadczenie dla rodziców, z którego skorzystać można od października 2024 roku. Obowiązuje ono w ramach programu Aktywny rodzic i stanowi wsparcie dla osób wychowujących małe dzieci. Kto skorzysta z takiego rozwiązania? Na czym to polega i co warto wiedzieć na ten temat?
Nowa ustawa wprowadzona przez rząd wskazuje na wypłacanie świadczeń dla rodziców, które mają wspierać ich w łączeniu pracy zawodowej z wychowywaniem dzieci. Od 1 października 2024 rusza program aktywie w domu oraz świadczenia takie jak aktywnie w żłobku i aktywni rodzice w pracy. Warto podkreślić, że w danym miesiącu przysługuje tylko jedno świadczenie na to samo dziecko. Rozwiązanie o nazwie aktywnie w domu zastępuje Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i znacznie rozszerza zakres osób, które mogą skorzystać z takiej pomocy. Ze świadczenia skorzystają także rodzice na pierwsze dziecko w rodzinie, bez spełniania wymagań co do aktywności zawodowej rodziców. Nawet te osoby, które wychowują dziecko w domu, mogą skorzystać z dodatkowej pomocy! Więcej informacji na ten temat znajdziemy w serwisie Poradnik Pracownika.
Jaka jest wysokość świadczenia? Mamy do dyspozycji 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Jeśli dziecko jest wychowywane naprzemiennie przez obie strony (np. przez rozwiedzionych rodziców), świadczenie przyznawane jest każdemu rodzicowi w połowie łącznej kwoty. Od tej kwoty nie pobiera się składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, czy też zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Nie ma także mowy o egzekucji komorniczej lub administracyjnej.
Kiedy świadczenie aktywnie w domu nie zostanie przyznane? Nie mamy do niego prawa wtedy, gdy dziecko znajduje się w pieczy zastępczej, rodzic dziecka nie ma władzy rodzicielskiej lub na to samo dziecko przyznano świadczenie aktywni rodzice w pracy lub aktywnie w żłobku. Co ważne, gdy rodzic wykorzystuje pieniądze w nieprawidłowy sposób, musi liczyć się z odebraniem ich całości lub części. Zamiast tego otrzymać można pomoc rzeczową lub w formie opłacenia usług. Decyzja o danej formie pomocy jest przyznawana przez kierownika ośrodka pomocy społecznej lub dyrektora centrum usług społecznych.
Jakie jeszcze warunki musimy spełnić, aby otrzymać świadczenie? Z takiej pomocy skorzystają obywatele polscy i cudzoziemcy, jednak ci drudzy w określonych przypadkach. Dotyczą one objęcia przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, posiadania zezwolenia na pobyt czasowy z okoliczności wskazanych w art. 127 ustawy o cudzoziemcach, przebywania na terytorium RP na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy itp. Inne warunki dotyczące cudzoziemców znajdziemy dokładnie w przepisach prawnych.
Jak złożyć wniosek o wypłatę świadczenia aktywnie w domu? To zadanie wykonamy jedynie w formie elektronicznej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie rozpatruje wniosków tradycyjnych, na papierze. Dostęp elektroniczny mamy od początku października 2024 roku. Poza samym wnioskiem, niekiedy konieczne jest dołączenie dodatkowej dokumentacji. W przypadku cudzoziemców znaczenie ma dokument potwierdzający legalny pobyt i prawo do pracy w naszym kraju. Z kolei rodzice sprawujący opiekę naprzemienną muszą pamiętać o prawomocnym orzeczeniu sądu potwierdzającym ten fakt. Opiekunowie faktyczni natomiast dołączają zaświadczenie sądu opiekuńczego lub ośrodka opiekuńczego o tym, że toczy się postępowanie sądowe w sprawie przysposobienia dziecka i oświadczenie o dacie rozpoczęcia sprawowania opieki nad dzieckiem. ZUS wskazuje, że wnioski złożone od 1 października 2024 będą poddawane weryfikacji - gdy uzyskamy pozytywny wynik, środki otrzymamy z pewnością w listopadzie lun w grudniu.
Wychowywanie dziecka to niezwykle trudny i wymagający proces. Rządowe wsparcie jest jak najbardziej korzystne dla wielu rodziców, zwłaszcza gdy chcą oni pozostać z dzieckiem jak najdłużej w domu. Poznajmy zatem zasady przyznawania wsparcia z programu aktywnie w domu, tak aby wiedzieć, czy możemy z niego skorzystać.